Hoe lang kijk jij naar kunst?

Ben jij er al eens geweest; Museum Jan Cunen? Met school, je ouders, vrienden of een kinderfeestje? Voor mij was het alweer even geleden maar in mijn beleving ziet het er nog hetzelfde uit. Om terug te komen op de titel, uit onderzoek is gebleken dat de meeste bezoekers ongeveer een halve minuut aandacht besteden aan een kunstwerk. Als je langer bij een kunstwerk stilstaat, zie je meer dingen. Dit heb ik ook ontdekt bij de workshop Art-Based Learning.

Onvoorbereid ging ik, samen met mijn vriend, naar het museum, niet wetende wat de workshop van anderhalf uur zou inhouden. Binnen bij de receptie staan drie dames je op te wachten, maken een gezellig praatje met je en je loopt vervolgens een rondje door de museumwinkel. Het kwik steeg buiten boven de 30 graden, maar binnen was het goed toeven.

Daarna komt een van de vrijwilligers je halen en zochten we een rustig plekje in het museum op de bovenste verdieping tussen de kunstwerken. Wat een superaardige vrijwilligers werken hier en ze weten zoveel te vertellen over het museum. Enfin, ABL (lees; Art-Based Learning) bestaat uit vier stappen. De vrijwilliger heeft er een extra stap aan toegevoegd, je kiest namelijk zelf het kunstwerk waar jij iets bij voelt en dat ga je uitpluizen. De collecties die nu in het museum hangen zijn: Haagse School X Haagse Nieuwe en Carla van de Puttelaar: Artfully dressed. De ABL-methodiek is op elk soort kunstwerk en elke collectie toepasbaar.

Stap 1: wat houdt jou nu het meeste bezig?
Met een stuk papier en een potlood zaten we op de bovenste verdieping, tussen de foto’s van Carla van de Puttelaar. Bovenaan een A4-tje schrijf je drie dingen op die je op dit moment het meeste bezighouden; iets waar je bijvoorbeeld voor het slapen gaan aan denkt, kan zowel positief als negatief zijn. Mijn gedachten schieten alle kanten op, van vrienden tot familie, school en werk, tot aan vakanties. Je hoeft het niet te delen en vouwt het stuk papier om zodat je het niet meer ziet. Een van de dingen die ik opschreef, had te maken met de zee, daar ben ik het liefst. De vraag die ik daarbij had geformuleerd: ‘Wanneer kan ik weer naar de zee?’. We staan er verder niet bij stil en gaan door naar de volgende stap.  

Stap 2: rondje door het museum
Deze stap is officieel niet toegevoegd aan Art-Based Learning, normaal kiest de cursusleider het werk waar je langer bij stil gaat staan, nu mag je dat zelf doen. In stilte liepen we met zijn drieën een rondje door het museum, zonder ergens bij stil te staan of een bijschrift te lezen, anders zouden je gedachten misschien beïnvloed worden. Zonder oordeel loop je langs alle kunstwerken. Ineens valt het me op dat bij veel kunstwerken water een hoofdrol speelt, niet heel gek als een van de collecties Haagse School X Haagse Nieuwe is. Na de ronde door het museum kies je een kunstwerk uit dat jou het meeste raakte of waar je iets bij voelde. Je raadt het al… ik koos er een met de zee en boten van Hendrik Willem Mesdag.

Stap 3: het sprekende object: ‘close reading’
Bij deze stap vel je geen oordeel over het kunstwerk, kijkt alleen naar wat je ziet en schrijft dit op. Toevallig kozen we beide een schilderij en keken we naar de volgende elementen: is de verf dik aangezet op het doek, zijn er veel donkere kleuren gebruikt, wat zie je op het schilderij, is er een handtekening aanwezig, staat er tekst op het schilderij enzovoorts. Je mag dus geen mening geven over het schilderij, alleen feiten opschrijven. Aan het begin wil je heel veel zaken invullen zoals: Waar komen de schepen vandaan, wat voor weer zou het zijn en hebben de mensen het koud? Dat mag pas bij de volgende stap.

Er is mij iets opgevallen aan het schilderij van Mesdag. Normaal hebben de schilderijen één handtekening, deze heeft er twee. Kun jij ze allebei vinden?  

Stap 4-5: subjectiveren en delen
Nu mag je alles wat je ziet zelf gaan invullen; waar komen de boten vandaan, waar varen ze naartoe, wie staan er op het strand, wat voor weer is het?
Tot slot vertel je aan elkaar wat je hebt gezien en of dit betrekking had op de drie dingen waar je het meest aan denkt? Dit hoef je overigens niet te delen, ik heb ervoor gekozen dit wel te doen. De zee, kwamen veelvoudig voor in mijn gedachten en op het schilderij. De vrijwilliger zei dat wij nu samen met de kunstenaar het werk ‘compleet’ hadden gemaakt. De schilder(es) heeft het grootste werk geleverd en jij hebt er een verhaal omheen bedacht.  

De workshop is erg leuk om te doen met vrienden, familie, ouders, collega’s. Een interactief bezoek aan Museum Jan Cunen en om elkaar (nog beter) te leren kennen.

Achteraf heb je nog alle tijd om een rondje te lopen door het museum. De vrijwilligers die in het museum aanwezig zijn, willen je al te graag iets vertellen over de tentoonstelling. Het is ook heerlijk om nog even wat te drinken bij Café Cunen. Strijk neer onder de grote bomen in het stadspark en geniet van lokale producten.

De workshop kost vijfenhalf euro per persoon, exclusief museumentree. Nog iets leuks; voor inwoners van de gemeente Oss is de entreeprijs van het museum lager. Ga het zelf eens ervaren, laat je me weten wat jij ervan vond?

Hoe langer je naar kunst kijkt.... hoe meer je ziet!